Colchicum macrophyllum B.L. Burtt, 1951
Άνθιση: τέλη Σεπτεμβρίου-αρχές Νοεμβρίου. Φύλλα (Μάρτιο-) Απρίλιο έως Μάιο.
Βολβός ωοειδής έως υποσφαιρικός, έως 6 (-7.5) Χ 6 εκ., χιτώνες συνήθως δερματώδεις, καφέ (έως μαύρο-καφέ), με λαιμό έως 20 (-25) εκ. μήκος.
Φύλλα 3-4, υστεράνθια, απλωμένα κατά μήκος ενός βλαστού, ψηλά από το έδαφος, έως 35 Χ 14 εκ., μάλλον αποκλίνοντα (-τοξοειδή), έντονα πτυχωμένα, κάποιες φορές ελάχιστα συνεστραμμένα, με ελάχιστο χόνδρινο περιθώριο, λεία.
Άνθη 1-4, ανοίγουν διάπλατα στην ηλιοφάνεια, λευκά ή ελάχιστα λιλά, με άτονη ή έντονη μωσαίκωση, με μικρή, λευκωπή μεσαία λωρίδα και πολλές, συχνά αποκλίνουσες νεύρες. Σωλήνας λευκωπός, κάποιες φορές με πορφυρές λωρίδες. Τέπαλα έως 6 (-7) Χ 2.5 εκ., ελάχιστα άνισα μεταξύ τους, βαθμιαία στενούμενα στην κορυφή. Αύλακες στημόνων πλατιές, λείες ή τριχωτές. Στήμονες με μήκος ½-3/4 του μήκους των τεπάλων, εκφυόμενα από δύο επίπεδα. Νήματα συνήθως με κλίση, λευκοί, με κιτρινωπή, ελάχιστα διογκωμένη βάση. Ανθήρες καφετί ή πορφυρωποί. Στύλοι μακρύτεροι των στημόνων, φτάνοντας έως την άκρη των τεπάλων, λευκοί αλλά συχνά πορφυρωποί στην άκρη, στίγματα κατερχόμενα.
Κάψες συχνά πολύ ψηλότερα του εδάφους, στην άκρη μακριού βλαστού, ελλειψοειδής έως ωοειδής. Σπέρματα σκούρα καφέ, με κάπως μεγάλο, κιτρινωπό-λευκό προσάρτημα.
Χρωμοσωματικός αριθμός: 2n=54.
Εξάπλωση: στα νησιά του Α Αιγαίου (από Καστελόριζο έως την Κω), Κρήτη, Εύβοια και ΝΔ Τουρκία.
Βιότοπος: πετρώδεις πλαγιές, φαράγγια, λόφοι κοντά στην θάλασσα, συχνά σε βόρειας έκθεσεις και σκιερές τοποθεσίες, σε ασβεστόλιθο ή σερπεντίνη, από το επίπεδο της θάλασσας έως 600(-1400)μ.
Ταξινομικά σχόλια: Το C. macrophyllum είναι συγγενικό με το C. balansae. Μορφολογικά όμως είναι παρόμοιο μόνο με το C. variegatum, ειδικά στα άνθη. Διαφέρει από το δεύτερο κυρίως στα χαρακτηριστικά των φύλλων (πλατειά, διασπαρμένα κατά μήκος ψηλού βλαστού).
Flowering late September-early November. Leaves (March-) April to May.
Corm ovoid to subglobose, up to 6 (-7.5) X 6 cm, tunics mostly coriaceous, brown (to blackish-brown), with a robust neck up to 20 (-25) cm.
Leaves 3-4, hysteranthous, somewhat spread on a stem projecting above ground, up to 35 X 14 cm, erecto-patent (- arcuate), strongly plicate, sometimes slightly twisted, margins indistinctly or very narrowly cartilaginous, glabrous.
Flowers 1-4, white or very pale lilac, faintly to distinctly tessellated, with a mostly short, whitish median stripe and numerous, often divergend veins, widely open in full sun. Tube whitish, occasionally streaked purplish-lilac. Tepals up to 6 (-7) X 2.5 cm, only slightly unequal, long tapering. Filament channels wide, glabrous or hairy. Stamens ½-3/4 of tepal’s lenght, inserted at two levels. Filaments mostly curved, white, with a yellowish, slightly swollen, base. Anthers brownish or purplish. Styles overtopping stamens, reaching tepal’s tips, white but often purplish apically, stigmas decurrent.
Capsules often much above ground, on a prolonged stem, narrowly ellipsoid to ovoid. Seeds dark brown, with a rather large, yellowish-white appendage around raphe.
Chromosome number: 2n=54.
Distribution: E Aegean islands (from Kos to Kastelorizo), Kriti, Evvoia, SW Turkey.
Habitat: rocky slopes, gorges, cliffs by the sea, maquis, woods, often in N-facing and shady situations, on limestone or serpentine, from sea level to 600 (-1400) m.
Taxonomic notes. C. macrophyllum is close to C. balansae. Morphologically it is similar only to C. variegatum, especially in flower characters. It differs from the latter by mostly from leaf characters (wide, spread along a high stem).
▼ Συνολική εξάπλωση του C. macrophyllum / Total distribution of C. macrophyllum
Κύρια βιβλιογραφική πηγή για αυτό το άρθρο:
Main reference course for this article:
Persson, K. 1999. The genus Colchicum in Turkey. II. Revision of the large-leaved autumnal species. – Edinb. J. Bot. 56 (1): 103-142.
Strid, A. 2016. Atlas of the Aegean flora. Part 1 & 2. – Berlin: Botanic Garden and Botanical Museum Berlin, Freie Universität Berlin. – Englera 33.
photo: © Sotiris Alexiou, Profitis Ilias, Rodos, 22 III 2010
