Colchicum lingulatum subsp. lingulatum

Colchicum lingulatum Boiss. & Spruner, 1844

subsp. lingulatum

Άνθιση: (τέλος Αυγούστου-) Σεπτέμβριο – αρχές Οκτωβρίου. Φύλλα Μάρτιο έως Ιούνιο, συνήθως παραμένουν έως την επόμενη ανθοφορία, ξερά.

Βολβός έως 4 Χ 3.5 εκ, μάλλον ωοειδής. Χιτώνες δερματώδεις, ερυθροκάστανοι έως καστανόμαυροι, με λαιμό έως 10 εκ.

Φύλλα (3-) 4-5, συχνά με 1-3 μικρότερα και στενότερα, υστεράνθια, όρθια-αποκλίνοντα, σχεδόν επίπεδα ή με ελαφριά αυλάκωση, με αμβλεία ή αποστρογγυλεμένη κορυφή, συχνά συνεστραμμένα, κράσπεδα κυματιστά, εμφανώς χόνδρινα στο περιθώριο, έως 7 (-9) X2.5 (-4) εκ.

Άνθη 1-5 (-9), αχνά πορφυρά-μοβ έως μοβ-πορφυρά, λίγο ή καθόλου δικτυωτά, με λευκή μεσαία ταινία σε όλο το μήκος. Σωλήνας λευκωπός ή με αποχρώσεις πορφυρές-μοβ στην κορυφή. Τέπαλα έως 4.5 X 0.9. (-1.1) εκ. άνισα μεταξύ τους. Στήμονες σε αυλακώσεις λείες ή με αραιά τριχίδια, εκφυόμενοι από δύο διαφορετικά επίπεδα. Βάση στημόνων ελαφρά διογκωμένη, λευκή ή υποκίτρινη, ανθήρες κίτρινοι. Στύλοι μακρύτεροι των στημόνων, λευκωποί, με κορυφή ευθεία ή κεκλιμένη.

Κάψα, στο επίπεδο του εδάφους, έως 2 X1.5 εκ., μάλλον επιμήκεις. Σπέρματα με υποκίτρινο-λευκό προσάρτημα.

Χρωμοσωματικός αριθμός: 2n=54.

Εξάπλωση: ΕΝΔΗΜΙΚΟ. Αττική, Βοιωτία, Κ. και Ν. Εύβοια.

Βιότοπος: σε ανοικτές θέσεις σε φρύγανα και ανοίγματα ελατοδάσους, σε υπόστρωμα ασβεστολιθικό, αλλά και σχιστόλιθους ή σερπεντίνες, και υψόμετρο 200-1300μ.

Tαξινομικά σχόλια: το C. chalcedonicum Azn. είναι μορφολογικά παρόμοιο και στενά συγγενικό με το C. lingulatum, και κατά καιρούς έχει ενσωματωθεί με αυτό. Έχει όμως λιγότερα άνθη από το πρώτο, πιο φαρδιά, σκουρόχρωμα και περισσότερο δικτυωτά τέπαλα και γκριζωπούς ανθήρες. Τα δύο αυτά είδη, μαζί με το C. variegatum, σχηματίζουν έναν ισχυρό κλάδο στο δενδρόγραμμα. Το C. variegatum, διαφέρει αρκετά από τα άλλα δύο, με φύλλα περισσότερο κυματιστά και άνθη με έντονη δικτύωση, τέπαλα που λεπτύνονται απότομα στην άκρη τους.

Flowering: (end August-) September- early October. Leaves March to June, usually remaining, dry, until next autumn.

Corm up to 4 X 3.5 cm, mostly ovoid. Tunics coriaceous, dark reddish-brown to brown-black, with a neck up to 10 cm.

Leaves (3-) 4-5, usually 1-3 smaller and narrower present, hysteranthous, erecto-patent, flat or swallowly channeled, obtuse or rounded at apex, often twisted, undulate at margins, cartilaginous, up to 7 (-9) X 2.5 (-4) cm.

Flowers 1-5 (-9), purplish-lilac, not, or only lightly tessellated, with a white midvein. Tube whitish or tinged purplish-lilac at apex. Tepals up to 4.5 X 0.9 (-1.1) cm, unequal. Lamellae glabrous or slightly hairy. Stamens from two different levels. Filaments base slightly swollen, white or yellowish, anthers yellow. Styles longer than stamens, whitish, straight or curved.

Capsules at ground level, up to 2 X 1.5 cm, mostly oblong. Seeds with yellowish-white appendage.

Chromosomic number: 2n=54.

Distribution: ENDEMIC. E. Sterea Ellas (Attiki, Boeotia, C & S Evvοia).

Habitat: open ground at phrygana and woodland, on limestone, also schistose or serpentines, altitude 200-1300m.

Taxonomic notes: C. chalcedonicum is very much like, and closely related to, C. lingulatum. Differs by the less number of flowers, wider, darker and more tessellated tepals and by the greyish anthers. Both species, also relate to C. variegatum. The latter, looks very different, with the more undulate leaves and the flowers strongly tessellated, with tepals abruptly narrowing at apex.

▼ Συνολική εξάπλωση του Colchicum lingulatum subsp. lingulatum / Total distribution of C. lingulatum subsp. lingulatum

lingulatum map

Κύρια βιβλιογραφική πηγή για αυτό το άρθρο:

Main reference for this article:

Persson, K. 1998. Comments on some tessellated Colchicum species in the East Mediterranean area. Candollea 53: 399-418.

Persson, 2009. – Pp. 286-287. In Phitos, Constantinidis & Kamari (editors), The Red Data Book of Rare and Threatened plants of Greece. – Hellenic Botanical Society, Patras.

lingulatum 800x536