Colchicum soboliferum (Fisch. & C.A.Mey.) Stef., 1926
{Merendera sobolifera Fisch. & C.A.Mey., 1835, Bulbocodium soboliferum (Fisch. & C.A.Mey.) Heynh., 1846}
Άνθιση: Iανουάριος- Φεβρουάριο έως Απρίλιο (στα μεγαλύτερα υψόμετρα).
Υπόγειο ρίζωμα με χιτώνες μεμβρανώδεις, ανοικτοκάστανοι έως καστανοί, χωρίς λαιμό.
Φύλλα 3 (-4), συνάνθια, στενά, σχεδόν όρθια έως τοξοειδή-αποκλίνοντα, επίπεδα ή με αβαθή αυλάκωση, με εμφανές μεσαίο νεύρο, λεία, έως 15 (-20) X 1.1 (-1.5) εκ.
Άνθη 1-2 (-3), λευκωπά ή πορφυρά-μοβ, συχνά βαθύτερου χρώματος προς τα άκρα. Σωλήνας διαιρεμένος έως την βάση του, λευκωπός, ενίοτε με αποχρώσεις πορφυρές-ρόδινες στο επάνω τμήμα τους. Τέπαλα στενά, έως 3 (-3.5) X 0.5 (-0.6) εκ. Nήματα στημόνων λεία, λευκωπά ή πρασινωπά, με διογκωμένη βάση πρασινωπή, ανθήρες κιτρινωποί ή σκουρόχρωμοι. Στύλοι ίσοι ή λίγο μεγαλύτεροι των στημόνων, κιτρινωποί-λευκοί έως πρασινωποί, ευθυτενείς ή ελαφρώς καμπτόμενοι στην κορυφή.
Κάψα στο επίπεδο του εδάφους ή εντελώς υπόγειες, έως 2 X 1.2 εκ., μάλλον ελλειψοειδής. Σπέρματα με μικρό, λευκό προσάρτημα.
Xρωμοσωματικός αριθμός: 2n=54.
Εξάπλωση: Ευρεία εξάπλωση, από Α Βαλκανική έως Τουρκμενιστάν. Σπάνιο στην Ελλάδα, γνωστό μόνο από εκβολές Ασωπού, λίμνες Πετρών και Βεγορίτιδας, Νέα Ραιδεστό Θεσσαλονίκης και κοντά στο Πλωμάρι Λέσβου. Πρέπει να αναζητηθεί και αλλού, κοντά σε ποτάμια και λίμνες, στα τέλη του χειμώνα.
Βιότοπος: υγρά, αργιλώδη λιβάδια, χλοερές πλαγιές, αμμώδεις παραλίες και βαλτότοποι, σε υψόμετρο έως 700μ. Ένας πληθυσμός απο σχετικά μεγάλο υψόμετρο (c. 820 m) αναφέρθηκε απο τους Karidas et al. 2017.
Tαξινομικά σχόλια: Tο C. atticum Spruner είναι στενά συγγενικό και μορφολογικά παρόμοιο, με τα τέπαλα να σχίζονται σε όλο το μήκος τους, αλλά έχει βολβό (και όχι ρίζωμα).
Flowering: January-February (-April at highter altitudes)
Corm soboliferous, tunics membranous, bright-brown to brown, with no neck.
Leaves 3 (-4), synsnthous, narrow, suberect to patent-arcuate, flat or shallowly channeled, with a distinct middle vein, glabrous, up to 15 (-20) X 1.1 (-1.5) cm.
Flowers 1-2 (-3), whitish or purple-lilac, often darker at margins. Tube split all the way, whitish, sometimes purple-pink at the upper part. Tepals narrow, up to 3 (-3.5) X 0.5 (-0.6) cm. Filaments glabrous, whitish or greenish, swollen base greenish, anthers yellowish or greyish. Styles equaling or slightly longer than stamens, yellowish-white to greenish, straight or slightly curved at apex.
Capsules at ground level or subterranean, up to 2 X 1.2 cm, mostly ellipsoid. Seeds with a small, white appendage.
Chromosome number: 2n=54.
Distribution: a species with a wide distribution, from Balkan peninsula to Turkmenistan. Rare in Greece (probably undercollected), Asospos river mouth, lakes Petron and Vegoritis area, Nea Redestos Thessalonikis and Lesvos island (Plomari). Sould be looked for elsewhere, close to rivers and lakes, at the end of winder.
Habitat: wet meadows and slopes, sandy beaches and clayey, marshes, at altitudes up to 700m. A population from an expeptionaly high altitude (c. 820 m) was reported by Karidas et al. 2017.
Taxonomic notes: Sister species to C. atticum, both distinguished by the tepals (perianth segments) splitting all the way and not producing a tube.
▼ Εξάπλωση του C. soboliferum στην Ελλάδα / Distribution of Colchicum soboliferum in Greece
photos: © Sotiris Alexiou*, Asopos river mouth, 31 I 2011 (*Kostas Polymenakos was kind enough to indicate the locality)
Κύρια βιβλιογραφική πηγή για αυτό το άρθρο:
Main reference for this article:
Persson, K., 2009. – Pp. 299-301. In Phitos, Constantinidis & Kamari (editors), The Red Data Book of Rare and Threatened plants of Greece. – Hellenic Botanical Society, Patras.
